Veoma često se ne obraća pažnja na bezbjednost očiju, što ponekada može da dovede do povređivanja oka, pa i do doživotnog invaliditeta. Nažalost, relativno često dolazi do situacija, da neko ko je do juče vidio savršeno dobro, nakon nesreće samo nazire na povrijeđeno oko ili da ne može više da vozi auto ili čita.
Sve ovo se može izbjeći najobičnijom prevencijom koja se sastoji od nošenja zaštitnih naočara i poštivanja pravila bezbjednosti vezanih za oči. Nošenje zaštitnih naočara za više od 90% smanjuje učestalost povreda oka.
Najčešći uzročnici povreda oka su različiti projektili (komadići metala, stakla, plastike), mali predmeti koje podiže vjetar (prašina, drvo, pijesak), različiti alati (odvijači, ključevi), hemikalije (benzin, kiseline, razređivači, kućna hemija), štetna radijacija (UV zrake koje nastaju tokom varenja, izloženost sunčevoj radijaciji, lasersko zračenje), šminka za oči (maskara i četka za maskaru), povrede noktima, kao i tupa trauma koja nastaje kao posljedica nagnječenja oka. Tupa trauma je obično uzrokovana udarcem bilo rukom bilo loptom.
Preporuka je da se uvijek nose zaštitne naočare bez obzira na dužinu posla koji treba da se uradi jer svaki rad bez odgovarajuće zaštite nosi značajan rizik da dođe do povrede.
U slučaju nesreće, oko je najbolje zaviti i ne pokušavati ga pregledati. Sam pregledtreba prepustiti oftalmologu koji ima odgovarajuće znanje i opremu da ga uradi.
Ovo ne važi za povrede hemikalijama gdje je od najveće važnosti prva pomoć tako što će se površina oka i forniksa isprati štoje mo guće bolje uz pomoć vode. Na taj način se smanjuje koncentracija i dužinakontakta hemikalije sa površinom konjunktive i rožnjače i samim tim smanjujeobim hemijske povrede.
Nakon pregleda oftalmolog može da preporuči da se oko dodatno ispere u slučaju hemijske povrede, dok se u slučaju postojanja stranog tijela bilo na oku ili unutar oka, ili povrede tkiva oka nekada mora odmah ići u operativnu salu i uraditi pregled u opštoj anesteziji i odmah zatim hirurški tretman. Veoma često, ovakvi pacijenti imaju potrebu za ponovljenim operacijama, bilo da se radi o operacijama na prednjem dijelu oka (šivanje i zamjena rožnjače, popravak irisa, operacija traumatske katarakte) ili o operacijama na zadnjem dijelu oka (vitreoretinalnim procedurama). Često se i pored svih ovih komplikovanih i skupih zahvata ne može u potpunosti sačuvati ili obnoviti vid.
Ako se radi o površnom stranom tijelu koje se zabilo na rožnjaču ili zaglavilo unutar forniksa konjunktive strano tijelo se odstranjuje za biomikroskopom nakon lokalne anestezije uz pomoć specijalizovanih instrumenata i bušilice. Ovdje se prvenstveno misli na metalne opiljke „špene“ koje predstavljaju veoma učestalu pojavu kod nas.
Još jednom treba reći da špene nisu bezazlene i da mogu da dovedu do ozbiljnog gubitka vida, pa čak i oka tako što mogu dovesti do zamućenja rožnjače, katarakte i nekada da se zaustave unutar oka (intrabulbarno strano tijelo) što traži neodložnu hiruršku intervenciju kako bi se uopšte sačuvalo oko.
Ako postoji bilo kakva sumnja da se radi o povredi oka najbolje je i najpametnije obratiti se oftalmologu bez nepotrebnog odugovlačenja.
